Max Temmerman
10 mei 1940.
Het Duitse invasieleger valt België binnen. Vijf lange jaren van verschrikking, ellende, ontbering, angst, pijn en dood zijn begonnen.
Een van de eerste verwoestende bommen viel op de woning van de familie Temmerman in Edegem.
Max, Marthe en hun zes kinderen namen noodgewongen hun intrek in de Keienhoflaan 25 te Heide, het buitenverblijf van vader Temmerman.
' Clos Fleuri '
De bezetter had het uitgestrekte heidegebied uitgekozen voor het opstellen van vernietigingswapens gericht op Londen.
Kalmthout zou een belangrijke strategische draaischijf worden met intense militaire activiteit.
*
Max Temmerman werd geboren te Antwerpen op 30 september 1901.
Hij was oudste van een gezin van vijf. Vader Emmanuel was gerenomeerd magistraat en zou zoonlief de weg wijzen naar een briljante
advocatencarrière aan de balie van Antwerpen.
Al snel bouwde hij een onkreukbare reputatie op. Hij pleitte vlot in beide landstalen en stond voor zowel client als tegenpartij hoog in
aanzien.
18 augustus 1924 werd hij onder de wapens geroepen. Na de legerdienst promoveer de hij geleidelijk tot reserveofficier. Gemobiliseerd in
april '40 trad hij toe tot de Weerstand in 1941.
Hij behoorde tot de 'groep Stockmans' die gegevens, bevindingen en verslagen doorsluisden naar Groot-Brittannië via Parijs.
Tot op vandaag worden de gevaarlijke acties van het verzet nog geprezen voor hun onschatbare bijdrage tot de uiteindelijke overwinning
en de uitroeiing van het nazisme.
Max en zijn companen werden echter verraden, opgepakt en opgesloten in de gevangenis Begijnenstraat te Antwerpen op 20 juni 1942.
Zijn echtgenote met op toerbeurt een van de kinderen mochten regelmatig op bezoek. Ieder woord werd afgeluisterd.
Uit deze periode zijn magnifieke, aangrijpende brieven aan hen bewaard gebleven.
Het is hartverscheurend te vernemen hoe de kinderen de dood van vader moeilijk hebben kunnen verwerken en het zware leed gans hun
leven hebben meegedragen.
Een geïmproviseerd Duits krijgstribunaal veroordeelde 8 leden van de Weerstand waaronder Max Temmerman tot de doodstraf op
13 augustus 1942. Twee anderen, waaronder een vrouw werden naar de werkkampen verwezen.
Pas op 21 november werd de verzetsgroep afgevoerd "zum Vollzüg", ter uitvoering.
In het nabijgelegen front 11-12, onderdeel van de Brialmont verdedigingswallen, werden zij meedogenloos gefusilleerd op 21 november 1942. (nu
Kennedytunnel, rechteroever)
Getuigen vertelden later dat zij met fier opgeheven hoofd luid het vaderlandse lied zongen toen hun akelig dramatische lot zich voltrok.
Hun lichamen werden getransporteerd naar Limburg en onder een nummer gelegd op de geheime begraafplaats van Hechtel, bij Leopoldsburg, door de
bezetter ingericht in een groot verlaten bos.
Deze plek is vandaag een aangrijpend monument aan de Weerstand waar 174 kruisen staan opgesteld , stille eregetuigen van heldhaftigheid en tragedie.
Na de oorlog werden alle lichamen opgegraven en aan de families overgedragen. Max Temmerman kreeg een burgergraf op vraag van de
familie. Op het epitaaf staat gebeiteld: ' MORT POUR LA PATRIE '
In Memoriam gedenkplaat in marmer op de geheime begraafplaats in Hechtel.
Max Temmerman was een harde, koppige idealist die zijn eigen strijd voerde in de vorm van spionage voor de goede zaak.
Hij werd gelauwerd met belangrijke eretekens met palm -enkele posthuum- waaronder Ridder in de Leopoldsorde, Oorlogskruis en Medaille van de
Weerstand.
Het hoofd van de Gewapende Weerstandsgroepering akteerde: "Officier van het Geheim Leger. Hij stierf als held voor zijn land onder de noodlottige kogels van
den vijand, eene ontroostbare weduwe met 6 kinderen achterlatend." (Met stempels van het Geheim Leger, 3.7.1947)
Zijn overste, majoor Elias, schreef in naam van de minister van landsverdediging:
"Ondanks zijn grote familiale plichten zette hij zich onvoorwaardelijk in voor de Service de Renseignements et d' Action en volbracht op schitterende wijze zijn
moeilijke en gevaarlijke opdrachten. Hij moge tot voorbeeld gesteld worden voor de magnifieke geest van initiatief, heldhaftige moed en totale zelfopoffering bij
de uitvoering van zijn taak. Bij zijn aanhouding toonde hij tegenover zijn krijgsrechters een waardige houding vooraleer hij na terdoodveroordeling gefusilleerd
werd op 21 november 1942. Getekend te Brussel, Prins Boudewijnkazerne, 3 maart 1949." (vertaald)
In 1946 werden enkele straten in Heide omgedoopt als dank aan de bevrijding.
Op 7 mei werd de Keienhoflaan "Max Temmermanlaan". Later werd de Planterijstraat "Bevrijdingslei" en de Zandstraat "Canadezenlaan".
In de grote hal van het gerechtshof te Antwerpen bevindt zich een arduinen gedenkmonument '40-'45 gesculpteerd door Diane Smeesters met 10 namen
waaronder ook Max Temmerman.
"TER NAGEDACHTENIS VAN HEN DIE ONVERSCHROKKEN HET LEVEN LIETEN DOOR DE WAANZIN VAN DE VIJAND"
Een naamplaat met oorlogsslachtoffers tegen de St.Jozefkerk van parochie Heide vernoemde hem eveneens. Deze plaquette is echter weggenomen.
Op 8 oktober 1944 verschenen de eerste Canadese soldaten in Heide.
Het gemeentebestuur brengt jaarlijks rond die dag hulde bij het Monument van de Erkentelijkheid met toespraken van burgemeester en vooraanstaanden
opgeluisterd met muziek, schoolkinderen, defilé van oude legervoertuigen en een bloemenhulde.
Weerstandsverenigingen en militaire binnen- en buitenlandse (Canadese) delegaties sluiten de rijen.
Dat hebben die dappere helden wel verdiend!
De bronzen bevrijder en weerstander (beeldhouwer Xavier De Wulf) reiken mekaar weldra de hand: een zwarte bladzijde uit de geschiedenis
wordt omgeslagen.
www.maxtemmermanlaan.be Ontwerp: © Bob Autrique 25 feb 2012 ■